Koeling
De koelinstallatie heeft invloed op de indeling in rekenzones. In een koelinstallatie zit per definitie maximaal één koudedistributiesysteem. Daar kunnen één of meer koudeopwekkers en afgiftesystemen op aangesloten zijn (zie afbeelding 10.1). Twee gescheiden watergevoerde distributiesystemen met een verschillende systeemtemperatuur, worden als twee systemen beschouwd. Als er meer dan één koudeopwekker op een distributiesysteem zit, dan geldt de prioritering uit 10.3 voor de bepaling van de primaire opwekker. Als er meerdere distributiesystemen zijn, dan moet de thermische zone verdeeld worden in meerdere rekenzones.
Als in een ruimte meerdere koelinstallaties in gebruik zijn, houd dan het systeem met de laagste systeemtemperatuur aan voor de bepaling van rekenzones. Een uitzondering hierop is de volgende: Als 80% of meer van het gebruiksoppervlak door één systeem wordt geventileerd, dan mogen de kleinere systemen worden verwaarloosd.
Opmerking: In gebouwen met een totale gebruiksoppervlakte (Ag) van meer dan 500 m² wordt verondersteld dat de opwekkers opgesteld staan in een technische ruimte die wordt gezien als een aangrenzende ruimte. Deze behoren dus niet tot de thermische zone.
Volg het opnameprotocol voor de juiste vaststelling van de koelinstallaties en de rekenzones:
Publicaties
Koeling en rekenzones Utiliteit
Koeling en rekenzones Wonigbouw
Koelsysteem en opwekkers
Koelsysteem en opwekkers
Stel per koelinstallatie vast door welke koude-opwekkers dit systeem gevoed wordt. Stel vast welke opwekkers de hoogste prioriteit hebben.
Bepaal het totale vermogen van de opwekkers met de eerste prioriteit en het vermogen van alle koude-opwekkers samen, zie 10.3.9. Als de koelinstallatie meerdere koude-opwekkers kent met dezelfde prioriteit, wordt dit gezien als één opwekker. Tel in dat geval het vermogen van de individuele opwekkers bij elkaar op. Als deze vermogens niet vast te stellen zijn, mag ‘onbekend’ opgegeven worden.
Als op een distributiesysteem meerdere opwekkers zijn aangesloten, zijn deze opwekkers onderling geprioriteerd. Gebruik daarbij deze volgorde:
- Vrije koeling met WKO (hoogste prioriteit);
- Vrije koeling met oppervlaktewater, bodemwarmtewisselaars of dauwpuntskoeling (adiabatische koeling);
- Absorptiekoeling;
- Centrale koude-opwekking door middel van compressiekoeling (koelmachine);
- Lokale koude-opwekking door middel van compressiekoeling (single-split, room-AC, laagste prioriteit).
Publicaties
Koude-opwekking Utiliteit
Koude-opwekking Woningbouw
Aantal identieke systemen
Bevat een rekenzone meerdere identieke systemen, dan kun je het aantal identieke systemen aanpassen. Je vult alle gegevens dan per systeem in, in plaats van het totaal van de (aangesloten) rekenzone(s).
Auto: standaard wordt het aantal identieke installaties automatisch bepaald: 1 bij een collectief / gemeenschappelijk systemen en het aantal woonfuncties (indien van toepassing) bij individuele installatie. Om een afwijkend aantal identieke installaties op de te geven, zet je het vinkje bij ‘ Auto’ uit.
Totaal vermogen opwekker
De nominale vermogens worden afgelezen van de typeplaatjes of de technische specificatie van de opwekkers. Als deze onbekend zijn, wordt het nominale vermogen forfaitair berekend.
Aangesloten op warmtepomp (regeneratie)
Bij passieve of vrije koeling via warmte-koude-opslag (WKO, bodemkoeling) en bodemwarmtewisselaar kun je aangeven of er sprake is van regeneratie via de warmtepomp. Uit het opnameprotocol par 10.3.1.5 zie publicaties hieronder:
Bepaal of deze op een warmtepomp voor verwarming en/of warmtapwater is aangesloten.
Bodemtemperatuur > 0 graden C
Uit het opnameprotocol:
Bij bodemwarmtepompen voor verwarming of warmtapwater met bodem en grondwater als bron moet worden aangegeven of de bron altijd warmer is dan 0 °C. Dit kan bijvoorbeeld worden aangetoond met een EED-berekening.
Warmtepomp (regeneratie) tapwater
Als de warmtepomp ook voor tapwater gebruikt wordt, dan vink je deze aan. Deze informatie is nodig om de hulpenergie voor vrije koeling te berekenen.
Publicaties
Vrije koeling Utiliteit
Vrije koeling Woningen en woongebouwen
Distributie
Opmerking ISSO 10.4.1:
Opmerking: De methodiek kent geen distributie via lucht. Als koude via het ventilatiesysteem in de ruimte wordt afgegeven, wordt bij het onderdeel koeling alleen gekeken naar de distributie tot aan het ventilatiesysteem. Overige aspecten van afgifte van koude via lucht worden opgenomen bij het onderdeel ventilatie. Bij splitunits (single en multi) is er ook geen sprake van distributie, maar van directe expansie.
Als je directe expansie invult, wordt het distributiemedium door de software automatisch op “geen (lokaal)” gezet.
Hoofdcirculatiepomp
Uit het opnameprotocol, zie publicaties:
Distributiesystemen voor koude zijn voorzien circulatiepompen. Complete toestellen hebben een geïntegreerde pomp, deze hoeven niet apart te worden meegenomen. In andere gevallen is er ten minste één separate circulatiepomp aanwezig. Het gaat dan om een hoofdcirculatiepomp bij een koelsysteem en/of aanvullende circulatiepompen bij een collectief systeem of om een circulatiepomp voor vloerkoeling bij een individueel systeem. Bij koudelevering door derden is er altijd een hoofdcirculatiepomp als de koude via een warmtewisselaar aan het gebouw wordt afgegeven.
Publicaties
Distributiepompen Utiliteit
Distributiepompen Woningbouw
Je kunt kiezen of je het werkelijk vermogen opgeeft, of het werkelijk vermogen en de energie-efficiëntie-index (EEI) van de pomp. Als er geen gegevens te achterhalen zijn, kies je onbekend. Het energiegebruik zal naar rato van gebruiksoppervlak verdeeld worden over de rekenzones en/of objecten.
Totaal vermogen [W]: geef het vermogen van de hoofdcirculatiepomp op. Als het werkelijke opgenomen vermogen van de distributiepomp, die niet voorzien is van een energielabel, bekend is, moet deze waarde worden gebruikt. Het werkelijk vermogen van de pomp(en) kan worden gevonden in een vermogensberekening van het distributiesysteem.
Energie-efficiëntie-index pomp: Voor bestaande distributiesystemen, voorzien van pompen met een energielabel, moet de EEI worden opgegeven van de pomp dat op het energielabel van de pomp staat vermeld. Indien het distributiesysteem van meerdere pompen met een bekende EEI is voorzien en er is maar één invoermogelijkheid, moet de EEI worden bepaald middels het gewogen rekenkundig gemiddelde van EEI op basis van het maximale vermogen van deze pompen.
Aanvullende circulatiepompen
Geef het totale vermogen op van de extra circulatiepompen aangesloten op het distributiesysteem. Alle circulatiepompen in het distributiesysteem die niet integraal met de opwekker zijn opgenomen moeten worden meegenomen, met uitzondering van de hoofdcirculatiepomp die hierboven al opgegeven is. Bij een collectief / gemeenschappelijk systeem zal het energiegebruik zal naar rato van gebruiksoppervlak verdeeld worden over de rekenzones en/of objecten.
Afgifte
Onder afgifte kan het type afgiftesysteem en de regeling hiervan worden ingevoerd.
Wanneer er ventilatorconvectoren aanwezig zijn, kan hierin ook het aantal ventilatoren worden aangegeven. Dit aantal zijn zowel de extra ventilatoren als de ventilatoren van de inblaascassettes. Indien het vermogen onbekend is, kan er gerekend worden met het forfaitaire vermogen van 10W per ventilator.
Publicaties
Type afgiftesysteem Woningbouw