Deze pagina is een aanvulling op de online help. Bij onze online help wordt voor ieder veld uitgelegd wat er ingevuld moet worden met een verwijzing naar het opnameprotocol en het praktijkboek energieprestatie. Ga naar de online help voor informatie over de invoervelden bij een zonneboiler:
https://support.vabi.nl/support/epa/online-help/installaties/zonne-energie/#zonneboiler

Op deze pagina van de EPA academy geven we uitleg naar aanleiding van specifieke vragen over het invoeren van een zonneboilersysteem.

Vraag 1: Bij een woning is sprake van een zonneboiler als hoofdopwekker voor zowel het douchewater als voor de verwarming. De zonneboiler geeft warmte aan een boilervat, van waaruit zowel de cv-leidingen lopen als de warm tapwaterleidingen. Het systeem ook nog verwarmd door een HR 107 ketel.

• Hoe voer ik dit in de VABI software in? Als een hybride systeem? Ik kan echter geen zonneboiler als opwekker kiezen bij de opwekkers?

Vraag 2: De woning beschikt over een full electric warmtepomp zonder bijbehorend vat voor tapwater. In plaats van bijbehorend vat is er een zonneboilersysteem aangesloten op de warmtepomp voor zowel tapwater als cv-water.

• Is de opwekker voor tapwater in dit geval de full electric warmtepomp? Of de zonneboiler?

Bij verwarming en tapwater vul je de gegevens van de cv-ketel (vraag 1) of de warmtepomp (vraag 2) in. Je hoeft bij verwarming en tapwater niet aan te geven dat er een zonneboiler is, dat doe je bij zonne-energie.

Bij zonne-energie maak je een zonneboiler aan. Je vult daar alle benodigde gegevens in.
Bij het voorraadvat geef je aan dat de ‘Warmte t.b.v.‘ Verwarming en tapwater gebruikt wordt. Bij ‘Naverwarming’ geef je aan dat er een separaat naverwarmingstoestel is. Bij ‘Voorraadvat aangesloten op tapwatersysteem‘ kies je het tapwatersysteem dat op de zonneboiler aangesloten is.

Aan de hand van deze informatie weet de software waar de zonne-energie voor gebruikt wordt. Vanuit de NTA 8800 rekenregels wordt er automatisch een verdeling gemaakt van de opgewekte energie naar verwarming en naar het gekoppelde tapwatersysteem. Deze verdeling is naar verhouding van de warmtebehoefte voor verwarming en tapwater. In de zomer zal het grootste deel van de zonnewarmte, of volledig, naar tapwater gaan, terwijl in de koude maanden een groter deel naar verwarming gaat.
De opgewekte energie voor verwarming wordt volledig van het verwarmingssysteem afgetrokken en het restant van de warmtebehoefte blijft over voor de opwekker(s) die bij het verwarmingssysteem ingevuld is. De opgewekte energie voor tapwater wordt afgetrokken van de tapwaterbehoefte van het gekoppelde tapwatersysteem (systeem 1 of 2). Dat kan een tapwatersysteem zijn voor de hele woning, zoals bij deze vraag, maar dat kan ook het tapwatersysteem van de badkamer, of van de keuken zijn. Als je twee tapwatersystemen hebt, kijk dan goed aan welk tapwatersysteem je de zonneboiler koppelt.
De zonneboiler is altijd als eerste geprioriteerd vanuit de rekenregels van de NTA 8800, de opgewekte energie door de zonneboiler wordt altijd volledig benut. Uit het opnameprotocol § 13.3.3:

Aandachtspunten
Als op een warmtapwatersysteem meerdere opwekkers zijn aangesloten, zijn deze opwekkers onderling geprioriteerd. Systemen op zonne-energie zijn altijd preferent op andere opwekkers. Verdere prioritering gaat op basis van het rendement per apparaat, waarbij het opwektoestel met het hoogste rendement als eerste komt.

Hybride systeem
Sinds 1 juli 2024 wordt in het registratiebestand doorgegeven of er een hybride verwarmingssysteem is. Dit gaat altijd om een preferente elektrische warmtepomp met een niet-preferente tweede opwekker zoals bijvoorbeeld een cv-(combi)ketel. Een zonneboiler in combinatie met cv-ketel wordt voor het energielabel dus niet als hybride verwarmingssysteem gezien.

Vraag 1: Ik heb in een woning een warmtepomp in monovalent bedrijf. 9 van de 10 keer is deze in bivalente opstelling. Dan heb ik een zonneboiler voor tapwater voor de hele woning. Maakt voor tapwater indirect vat. Wat vul ik bij tapwater als opwekker in?

Vraag 2: Een zonneboiler wordt na verwarmd door de cv ketel. Ik kan de zonneboiler kwijt bij zonne-energie, maar wat vul ik dan in bij het warm tapwater? Voer ik hier een indirect gestookte boiler op of de ketel zelf? Aangezien de boiler ook apart wordt opgevoerd bij het zonne-energie systeem? De een of de andere keuze scheelt een label stap in dit geval.

Wordt hier met “bivalente opstelling” bedoeld, dat de warmtepomp alleen voor verwarming gebruikt wordt en dat de (oude) cv-ketel nog voor tapwater gebruikt wordt?
Voor de invoer van de zonneboiler en tapwater maakt dit niet zo veel uit.

Bij de zonneboiler geef je aan dat de warmte voor tapwater gebruikt wordt met separate naverwarming en je koppelt de zonneboiler aan het juiste tapwatersysteem (systeem 1 of 2).

Of je bij tapwater een indirect voorraadvat opgeeft, wordt bepaald waar de tapwater opwekker* geplaatst is: zit deze voor het voorraadvat, of daarna. Als de warmtepomp/cv-ketel na de zonneboiler het tapwater verder verwarmd en vervolgens in het voorraadvat opslaat, dan vul je dit in als een indirect voorraadvat. Als de zonneboiler het warme water direct aan het voorraadvat levert, en de warmtepomp/cv-ketel verwarmd het tapwater vervolgens tot de gewenste temperatuur op het moment dat er een warm tapwater vraag is, dan vul je dit in als een compleet toestel.

* De tapwater opwekker kan de monovalente warmtepomp zijn, die ook voor tapwater gebruikt wordt, of de (niet-preferente) cv-ketel, die (volledig) voor tapwater gebruikt wordt. Of het tapwatersysteem kan, als het een indirect verwarmd vat is, twee opwekkers hebben: zowel de warmtepomp als de cv-ketel.

Zie volgende vraag wat je bij Voorraadvaten invult als het tapwatersysteem een indirect verwarmd vat is.

Al verschillende keren heb ik de verwarring gehad bij deze situatie: als je bij “tapwater” een indirect verwarmd vat invult, waarbij ook een zonnecollector aanwezig is, dan kun je op twee plekken een voorraadvat (boiler) invullen: zowel bij de zonnecollector als bij tapwater bij het indirect verwarmde vat. Daardoor was ik onder de veronderstelling dat je in deze situatie de opwekker als een compleet toestel kon zien bij tapwater zodat je geen verdubbeling had in boilervaten. Echter begon ik nu te twijfelen omdat het in principe alsnog wel een indirect verwarmd vat is. Hoe moet je in deze situatie tapwater invullen?

Als het tapwatersysteem een indirect gestookt voorraadvat is, dan is het niet nodig om het voorraadvat -dat je invult bij de zonneboiler- bij tapwater nog een keer in te vullen. Als er maar 1 voorraadvat voor tapwater is, dan kies je bij tapwater voor Aantal voorraadvaten = Geen. Als er meerdere voorraadvaten zijn, bijvoorbeeld voor een gemeenschappelijk tapwatersysteem, geef je bij tapwater alleen de extra voorraadvaten op.

Of het een compleet toestel of een indirect verwarmd vat is, wordt in de voorgaande vraag beantwoord.

Dit voorbeeld heeft een zonneboiler, er is een kwaliteitsverklaring voor deze zonneboiler beschikbaar, deze is ingevuld via de koppeling met BCRG.  De zonneboiler heeft een voorraadvat met een separaat naverwarmingstoestel, dat is een combi warmtepomp op buitenlucht. Deze warmtepomp is opgegeven in tapwatersysteem 2, voor de badkamer (tapwatersysteem 1 is een Quooker voor de keuken). Het voorraadvat van de warmtepomp vul je in bij Zonneboiler voorraadvat en hoeft je bij tapwater niet nog een keer in te vullen, dus kies je bij tapwater voor Geen bij het Aantal voorraadvaten.

Deze woning heeft een zonneboiler waarvan een kwaliteitsverklaring is voor de collector parameters. De zonneboiler heeft een voorraadvat met een separaat naverwarmingstoestel, dat is een combi warmtepomp op buitenlucht. Deze warmtepomp is opgegeven in tapwatersysteem 1. Het voorraadvat van de warmtepomp vul je in bij Zonneboiler voorraadvat en hoeft je bij tapwater niet nog een keer in te vullen, dus kies je bij tapwater voor Geen bij het Aantal voorraadvaten.

Deze woning heeft een zonneboiler die alleen gebruikt wordt voor tapwater. Er is geen naverwarmingstoestel, het voorraadvat heeft geïntegreerde elektrische naverwarming. Omdat er geen andere tapwater opwekker in de woning aanwezig is,  geef je bij tapwater een elektrische boiler op. Het voorraadvat vul je bij de zonneboiler in en bij tapwater kies je bij Aantal voorraadvaten dus voor Geen.

Deze woning heeft een zonneboiler voor tapwater met geïntegreerde gasgestookte naverwarming. De cv-ketel wordt alleen gebruikt voor (vloer)verwarming. Er is geen aparte tapwater opwekker, tapwater vul je de geïntegreerde gasgestookte naverwarming in. Het voorraadvat vul je bij de zonneboiler in en bij tapwater kies je bij Aantal voorraadvaten dus voor Geen.